بخش اول آموزش بازی شطرنج

کاربر بلاگیکس کاربر بلاگیکس کاربر بلاگیکس · 1401/02/19 14:36 · خواندن 9 دقیقه

شطرنج یک ورزش و تفریح کاملا فکری می باشد که برای بازی کردن آن تمرکز یکی از مهم ترین فاکتور ها و اصول خواهد بود. اما اگر به شطرنج علاقه دارید می توانید مورد آموزش قرار بگیرید و با تمرین و تکرار بتوانید به یک بازیکن حرفه ای تبدیل شوید.هرگز برای یاد گرفتن بازی شطرنج دیر نخواهد بود. این بازی یکی از پر طرفدار ترین و جذاب ترین  بازی ها در سراسر جهان به شمار می رود. یادگیری قوانین و قواعد بازی شطرنج بسیار ساده می باشد. با ما همراه باشید.

شطرنج یک ورزش و تفریح کاملا فکری می باشد. این بازی در اوایل عمومی شدن خود ، گونه ای از آلات شرط بندی بود که برای بازی کردن آن تمرکز یکی از مهم ترین فاکتور ها و اصول خواهد بود. اما اگر به شطرنج علاقه دارید می توانید مورد آموزش قرار بگیرید و با تمرین و تکرار بتوانید به یک بازیکن حرفه ای تبدیل شوید.هرگز برای یاد گرفتن بازی شطرنج دیر نخواهد بود. این بازی یکی از پر طرفدار ترین و جذاب ترین  بازی ها در سراسر جهان به شمار می رود. یادگیری قوانین و قواعد بازی شطرنج بسیار ساده می باشد. با ما در ادامه همراه باشید. 

امروزه در سراسر جهان اتفاق نظر روی این است که شطرنج در هند اختراع گردیده است، اما در ایران نشر و نما پیدا کرده است. امروزه شطرنج ورزش شماره یک و پر طرفدار در بسیاری از کشورها به خصوص در در کشور های اروپای شرقی و شوروی سابق و ورزش فکری مهمی برای جوانان در بیشتر نقاط جهان می باشد. شطرنج به علت قدرت سرگرم کنندگی و جاذبه های ذوقی و منطقی که دارد بسیاری از فیلسوفان، هنرمندان، دانشمندان، و ..... را به خود علاقه مند نموده است. افرادی هم چون فردریک کبیر، ناپلئون بنا پارت، مندلیف، چارلز دیکنز، تولستوی و .... از جمله شیفتگان شطرنج در دنیا می باشند.

معرفی شطرنج 

صفحه شطرنج یک صفحه مربع هشت در هشت می باشد که یکی در میان خانه های آن سیاه و سفید هستند. و در مجموع دارای 64 خانه می باشد؛ 32 خانه سیاه و 32 خانه سفید در این صفحه وجود دارد. این بازی دو نفره به وسیله 32 مهره که 16 مهره آن سفید و 16 مهره آن سیاه می باشد صورت می گیرد. برای موفق شدن در این ورزش باید توان تحلیلی و فهم انتزاعی ذهن بالایی داشته باشید. در مقابل هر بازیکن ستون های عمودی وجود دارد که با حروف الفبا و از سمت چپ از A تا H، به سمت راست صفحه بازی می رسند. همچنین ردیف های افقی بر روی هم چیده شده است که با اعداد 1 تا 8 معین گردیده اند. به این شکل که ردیف مقابل هر بازیکن عدد 1 و ردیف پیش روی حریف او عدد 8 خواهد بود.

16 مهره سفید در 16 خانه در دو ردیف یک و دو و 16 مهره سیاه هم در 16 خانه در دو ردیف 7 و 8 جای خواهند گرفت. شکل قرار گیری صفحه شطرنج باید به گونه ای باشد که نخستین خانه سمت راست هر دو شطرنج باز سفید باشد. 

ساعت شطرنج

در برگزاری مسابقات شطرنج ساعت از اهمیت زیادی برخوردار است و برای تعیین وقت بین دو بازیکن باز به کار می رود تا در مدت زمان محدود بازی خود را به اتمام برسانند ، بازیکنی که زمانش زودتر به پایان برسد بازنده آن بازی خواهد بود. 

مهره های بازی فکری شطرنج

مهره های شطرنج پیاده یا سرباز، فیل، اسب، رخ و وزیر، شاه نام دارند.

شروع آموزش حرفه ای شطرنج

  1. صفحه شطرنجتان را باز نمایید.
  2. نخست چگونگی حرکت مهره ها را باید بیاموزید.
  3. در خصوص قواعد و قوانین خاص این بازی اطلاعات کاملی کسب کنید.
  4. باید بدانید که چه کسی باید نخست مهره خود را حرکت بدهد.
  5. قوانین و قواعد پیروز شدن  در بازی را باید بیاموزید.
  6. استراتژی های پایه این بازی را یاد بگیرید.
  7. بازی های دیگر مربوط به شطرنج را نیز سعی کنید یاد بگیرید.

در این قسمت به توضیح هر کدام از مراحل بالا خواهیم پرداخت:

نحوه چینش مهره های شطرنج

هنگامی که صفحه شطرنج را باز می کنید، هر بازی کننده تعدادی خانه مربع شکل سیاه و سفید در پیش روی خود روی این صفحه دارد. مهره های شطرنج همواره بر طبق یک قانون چینش خواهند شد و ردیف دوم را باید با سرباز ها پر کنید.

از گوشه صفحه آغاز کنید و به تریتب در گوشه دو طرف دو رخ را قرار دهید و پس از آن از دو طرف اسب، بعد دو فیل و بعد شاه و وزیر.

شاه سفید باید روی مربع سیاه و شاه سیاه باید روی مربع سفید قرار داشته باشد و وزیر نیز باید در مربع باقیمانده قرار بگیرد.

نحوه حرکت مهره های شطرنج 

هر یک از شش مهره مختلف شطرنج به شکل های متفاوتی در صفحه شطرنج حرکت می نمایند. مهره ها نمی توانند از دیگری عبور کنند و این که نمی توانند جای مهره دیگر را در صفحه بازی بگیرند و در حالتی که یکی از مهره ها خارج از صفحه بازی قرار بگیرد، می توانند جای آن را در صفحه اشغال کنند. مهره ها می توانند به صورتی به حرکت در بیایند که از خود دفاع نمایند.

نحوه حرکت مهره شاه در بازی شطرنج

شاه مهم ترین مهره در بازی شطرنج است. اما در واقع ضعیف ترین مهره بازی نیز به شمار می رود. مهره شاه قادر است تنها یک خانه اما به هر جهتی که دوست داشته باشد حرکت نماید. بالا، پایین، راست و چپ یا زیگزاگی. نباید تا حد امکان شاه را به بازی وارد نمود و هنگامی که شاه هیچ راه دفاعی نداشته باشد اصطلاحا گفته می شود که کیش شده است.

نحوه حرکت مهره وزیر در بازی شطرنج

وزیر قدرتمند ترین مهره در صفحه شطرنج است.  او می تواند به هر جهتی اما مستقیم حرکت نماید و هر چند خانه را نیز طی کند اما قادر نیست از مهره مقابل خود عبور نماید. وزیر نیز می تواند همانند مهره های دیگر در بازی مورد حمله قرار بگیرد.

نحوه حرکت مهره رخ در بازی شطرنج

مهره رخ بازی قادر است تا هر چند خانه که مایل باشد حرکت نماید اما نکته ماجرا اینجاست که تنها می تواند رو به جلو، عقب و چپ و راست حرکت کند. رخ مهره بسیار قدرتمندی در بازی شطرنج می باشد و می تواند نقش بسیار مهمی را در مراقبت از سایر مهره های بازی ایفا کند.

نحوه حرکت مهره فیل در بازی شطرنج

مهره فیل نیز قادر است هر چند خانه را که بخواهد طی نماید اما می تواند در صفحه شطرنج حرکت اریب داشته باشد با این شرط که فیل تنها روی خانه ای که همرنگ خودش است می تواند بماند و فقط باید روی همان رنگ قرار بگیرد.

نحوه حرکت مهره اسب در بازی شطرنج

مهره اسب در بازی شطرنج کمی با مهره های دیگر متفاوت می باشد و این مهره باید دو خانه را در یک جهت طی نماید و حرکت آن باید به صورت L شکل باشد. اسب ها تنها مهره های بازی می باشند که قادرند از مهره های دیگر نیز عبور کنند.

نحوه حرکت مهره سرباز در بازی شطرنج

حرکت مهره های سرباز نیز کمی غیر معمولی می باشد و آن ها قادرند تنها رو به جلو حرکت نمایند اما اریبی مورد حمله قرار بگیرند. سرباز ها تنها باید یک خانه رو به جلو حرکت کنند اما تنها در حرکت اول اجازه حرکت در دو خانه را دارند و برای حمله به سرباز ها فقط باید اریبی و به جلو حمله نمود و آن ها هیچ گاه قادر نیستند به سمت عقب برگردند.

قوانین خاص در بازی شطرنج

تعدادی قانون خاص در بازی شطرنج وجود دارد که شاید در نگاه اول چندان منطقی نباشد اما آن ها را برای هیجان بیشتر در بازی قرار داده اند.

ارتقا سربازها در بازی چگونه انجام می شود؟

سربازها دارای یک توانایی خاص و مهم دیگر می باشند و آن نیز این است که اگر سرباز بتواند مسیر پیش روی خود را به شکل کامل و با سلامت طی نماید و به سوی دیگر صفحه بازی برسد ، قادر است به مهره دیگری در بازی تبدیل گردد. سرباز در این حالت قادر است نقش هر مهره دیگر را بازی نماید. برخی از افراد تصور دارند که سرباز را می توان تنها جایگزین مهره هایی که از بازی خارج شده اند نمود ولی این مسئله اشتباه است و به طور معمول قادر است نقش وزیر را بازی نماید و تنها سربازها می باشند که قادر هستند از این قانون استفاده نمایند.

چگونگی ایجاد قلعه در بازی شطرنج

از دیگر قوانین خاص و مهم در بازی شطرنج، قلعه سازی می باشد. این قانون به شما این امکان را می دهد که دو کار را با یک حرکت انجام دهید:از شاه خود در بازی محافظت نمایید و رخ را مجددا وارد بازی کنید و این قانون هنگامی صادق است که شاه را دو خانه به سمت چپ یا راست به حرکت در بیاوریم و سپس از گوشه کناری به سمت راست شاه حرکت دهیم و البته باید نکات زیر رعایت شده باشد:

  • باید نخستین حرکت شاه در بازی باشد.
  • باید نخستین حرکت رخ در بازی باشد.
  • هیچ مهره ای نباید بین شاه و رخ به حرکت در آمده باشد.
  • شاه نباید کیش شده باشد یا حتی از کیش رد شده باشد.

حرکت اول در بازی از سمت که خواهد بود؟

همواره در بازی شطرنج حرکت نخست بازی باید از سوی مهره سفید صورت بگیرد. و به این شکل که همیشه سفید به حرکت در می آید و سیاه به دنبال او حرکت می کند و در واقع مهره سفید یک شانس اضافی خواهد داشت و می تواند با هوشیاری به سیاه حمله های خوبی داشته باشد.

برنده شدن در بازی شطرنج

راه های مختلف و متفاوتی برای برنده شدن در بازی شطرنج وجود دارند که از بین آن ها می توان به کیش و مات کردن، بیرون کردن مهره ها، کناره گیری، خطا کردن و ... اشاره نمود .

کیش و مات در شطرنج

هدف از بازی شطرنج، کیش و مات شدن رقیب در بازی می باشد و این اتفاق هنگامی می افتد که شاه کیش بشود و قادر به نجات دادن خودش در بازی نباشد.

سه راه برای در آوردن شاه از کیش:

  • آن را از حالت کیش در آورده و حرکتش بدهیم.
  • راه کیش را با مهره دیگر ببندیم.
  • مهره ای که شاه را کیش کرده را مورد حمله قرار دهیم .

اگر شاه قادر نباشد که از کیش و مات فرار کند، بازی تمام خواهد شد و در واقع هیچ گاه نمی توان شاه از بازی بیرون نخواهد رفت.